PAKİSTAN'DAKİ GÖÇMEN TÜRKMENLER'İN HAYAT MÜCADELESİ
Pakistan'ın kuzey batısında Haripur kenti yakınlarındaki mülteci kampında 3 binden fazla Afganistan göçmeni Türkmen, zor koşullar altında yaşam mücadelesi veriyor.
Sovyetler Birliğinin Afganistan'ı işgalinden sonra 25 yıl önce Pakistan'a sığınan Türkmenler, 1950'lerin başında Sovyet yönetiminin baskılarına dayanamayarak, anavatanları Türkmenistan'ı terk edip Afganistan'a gelmişti. 30 yılda iki vatan değiştirmek zorunda kalan Türkmenler şimdi, Pakistan'ın başkenti İslamabad'a 80 kilometre uzaklıkta Haripur mülteci kampında toprak evlerde hayatlarını sürdürüyor.
Kampta toplam 3 binden fazla bireyi olan, 700'e yakın Türkmen ailenin yaşadığı hesaplanıyor. Göçmen Türkmenler başta sağlık ve eğitim olmak üzere altyapı, ulaşım, haberleşme, su ve elektrik sorunlarıyla boğuşmak zorunda kalıyor.
Pakistan hükümeti tarafından maddi katkı sağlanmayan kampta uluslararası örgütler ve yardım kuruluşları yılın bazı dönemlerinde gıda yardımı yapıyor ve kamp sakinlerini sağlık taramasından geçiriyor. Kampa bugüne kadar yapılan en büyük yatırım ise Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin 10 yıl önce her 30 ev için açtığı bir su kuyusu.
Kampta atık sular sokak aralarına kazılmış kanallarla tahliye ediliyor. Açık olan bu kanalar sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor. Sağlık ocağının bulunmadığı kampta resmi makamlarca görevlendirilen bir sağlık personeli, haftada bir gün kampa uğruyor.
Kampta bölgesel yönetim tarafından açılmış orta dereceli bir erkek okulu bulunuyor. Bu okulda sınırlı sayıda erkek çocuğu eğitim alabiliyor, kız çocukları için ise hiçbir eğitim imkanı yok. Kampta bulunan 4 okulda 600 kadar çocuğa da dini eğitim veriliyor.
Kamptaki Türkmenlerin ana geçim geçim kaynağı halıcılık. Her evin bahçesine kurulan halı tezgahlarında Türkmen kadınları tarafından dokunan halı ve kilimler evin erkekleri tarafından pazarlanıyor. Kampın diğer geçim kaynağı ise Pakistan dışında çalışan erkekler. Genelde Arap ülkelerinde iş bulan Türkmen erkekleri evlerine gönderdikleri paralarla ailelerin geçimine katkı sağlıyor.
Kampta her aileden en az bir erkek Arap ülkelerinde çalışıyor.
Kampın yöneticisi Abdulhalim Hanif, her türlü olumsuzluğa rağmen Afganistan'a dönmek istemediklerini söyledi. Hanif, Afganistan'ın bugünkü durumunun, Pakistan ile kıyaslandığında çok daha güvensiz ve tehlikeli olduğunu belirtti.
Pakistan hükümetinin Afgan göçmenlere ülkelerine geri dönmeleri için 2012 yılına kadar süre tanıdığını anlatan Hanif, Pakistan hükümeti tarafından kendilerine verilen kimlik kartlarının son iki yıldan beri yenilenmediğini, bu nedenle güvenlik güçleriyle ciddi sorunlar yaşadıklarını ve Pakistan içinde serbestçe dolaşamadıklarını ifade etti.
Hanif, kampta yaşayan binlerce kişinin hala pasaportunun olmadığını, akrabalarını görmek için kaçak olarak Afganistan'a gittiklerini anlattı.
"Afganistan'da güvenli ortam ve iş imkanı sağlanmadan Pakistan hükümetinin bizi buradan göndermesini istemiyoruz" diye konuşan Hanif, mülteciler için en büyük sorununun, resmi makamlarca önlerine çıkarılan engel ve zorluklar olduğunu kaydetti.
Türkmenler arasında bugüne kadar sadece bir kişi üniversite okumayı başarmış. Kayseri Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler fakültesinden geçen yıl mezun olan Esadullah Hamda, aynı üniversitede bu yıl yüksek lisansa başlamış.
Afganistan hükümeti tarafından sağlanan bursla eğitimini sürdüren Hamda, doktorasını tamamladıktan sonra Afganistan'a dönmeyi planlıyor.
Hamda'ya göre, kampta en başta gelen sorunlardan biri "eğitime karşı duyarsızlık". Mülteci statüsünde her Türkmen çocuğun Pakistan devlet okullar ında eğitim alma hakkı olduğunu belirten Hamda, Türkmen ailelerin erkek çocuklarını küçük yaşlardan itibaren çalıştırmaya yönlendirildiklerini ifade etti.
Haripur mülteci kampında 20 ayrı yerleşim bölgesinde 150 binden fazla kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Kampta en fazla nüfusa sahip olan Peştunların yanı sıra Özbek, Tacik ve Türkmen mülteciler yaşıyor.
Pakistan'da, resmi rakamlara göre 2,5 milyondan fazla Afganistan göçmeni mülteci bulunuyor, 70 bin kadar Türkmen de mülteci statüsünde yaşıyor.
(AA)
Sovyetler Birliğinin Afganistan'ı işgalinden sonra 25 yıl önce Pakistan'a sığınan Türkmenler, 1950'lerin başında Sovyet yönetiminin baskılarına dayanamayarak, anavatanları Türkmenistan'ı terk edip Afganistan'a gelmişti. 30 yılda iki vatan değiştirmek zorunda kalan Türkmenler şimdi, Pakistan'ın başkenti İslamabad'a 80 kilometre uzaklıkta Haripur mülteci kampında toprak evlerde hayatlarını sürdürüyor.
Kampta toplam 3 binden fazla bireyi olan, 700'e yakın Türkmen ailenin yaşadığı hesaplanıyor. Göçmen Türkmenler başta sağlık ve eğitim olmak üzere altyapı, ulaşım, haberleşme, su ve elektrik sorunlarıyla boğuşmak zorunda kalıyor.
Pakistan hükümeti tarafından maddi katkı sağlanmayan kampta uluslararası örgütler ve yardım kuruluşları yılın bazı dönemlerinde gıda yardımı yapıyor ve kamp sakinlerini sağlık taramasından geçiriyor. Kampa bugüne kadar yapılan en büyük yatırım ise Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin 10 yıl önce her 30 ev için açtığı bir su kuyusu.
Kampta atık sular sokak aralarına kazılmış kanallarla tahliye ediliyor. Açık olan bu kanalar sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor. Sağlık ocağının bulunmadığı kampta resmi makamlarca görevlendirilen bir sağlık personeli, haftada bir gün kampa uğruyor.
Kampta bölgesel yönetim tarafından açılmış orta dereceli bir erkek okulu bulunuyor. Bu okulda sınırlı sayıda erkek çocuğu eğitim alabiliyor, kız çocukları için ise hiçbir eğitim imkanı yok. Kampta bulunan 4 okulda 600 kadar çocuğa da dini eğitim veriliyor.
Kamptaki Türkmenlerin ana geçim geçim kaynağı halıcılık. Her evin bahçesine kurulan halı tezgahlarında Türkmen kadınları tarafından dokunan halı ve kilimler evin erkekleri tarafından pazarlanıyor. Kampın diğer geçim kaynağı ise Pakistan dışında çalışan erkekler. Genelde Arap ülkelerinde iş bulan Türkmen erkekleri evlerine gönderdikleri paralarla ailelerin geçimine katkı sağlıyor.
Kampta her aileden en az bir erkek Arap ülkelerinde çalışıyor.
Kampın yöneticisi Abdulhalim Hanif, her türlü olumsuzluğa rağmen Afganistan'a dönmek istemediklerini söyledi. Hanif, Afganistan'ın bugünkü durumunun, Pakistan ile kıyaslandığında çok daha güvensiz ve tehlikeli olduğunu belirtti.
Pakistan hükümetinin Afgan göçmenlere ülkelerine geri dönmeleri için 2012 yılına kadar süre tanıdığını anlatan Hanif, Pakistan hükümeti tarafından kendilerine verilen kimlik kartlarının son iki yıldan beri yenilenmediğini, bu nedenle güvenlik güçleriyle ciddi sorunlar yaşadıklarını ve Pakistan içinde serbestçe dolaşamadıklarını ifade etti.
Hanif, kampta yaşayan binlerce kişinin hala pasaportunun olmadığını, akrabalarını görmek için kaçak olarak Afganistan'a gittiklerini anlattı.
"Afganistan'da güvenli ortam ve iş imkanı sağlanmadan Pakistan hükümetinin bizi buradan göndermesini istemiyoruz" diye konuşan Hanif, mülteciler için en büyük sorununun, resmi makamlarca önlerine çıkarılan engel ve zorluklar olduğunu kaydetti.
Türkmenler arasında bugüne kadar sadece bir kişi üniversite okumayı başarmış. Kayseri Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler fakültesinden geçen yıl mezun olan Esadullah Hamda, aynı üniversitede bu yıl yüksek lisansa başlamış.
Afganistan hükümeti tarafından sağlanan bursla eğitimini sürdüren Hamda, doktorasını tamamladıktan sonra Afganistan'a dönmeyi planlıyor.
Hamda'ya göre, kampta en başta gelen sorunlardan biri "eğitime karşı duyarsızlık". Mülteci statüsünde her Türkmen çocuğun Pakistan devlet okullar ında eğitim alma hakkı olduğunu belirten Hamda, Türkmen ailelerin erkek çocuklarını küçük yaşlardan itibaren çalıştırmaya yönlendirildiklerini ifade etti.
Haripur mülteci kampında 20 ayrı yerleşim bölgesinde 150 binden fazla kişinin yaşadığı tahmin ediliyor. Kampta en fazla nüfusa sahip olan Peştunların yanı sıra Özbek, Tacik ve Türkmen mülteciler yaşıyor.
Pakistan'da, resmi rakamlara göre 2,5 milyondan fazla Afganistan göçmeni mülteci bulunuyor, 70 bin kadar Türkmen de mülteci statüsünde yaşıyor.
(AA)
