KUZU TANDIR

MALZEMELER 

Kuzu tandırın hazırlanması için gereken malzemeler; 

a- Taze kesilmiş bir adet bütünlüğüne kuzu eti. 

b- 2-3 kilogram soğan

c- 2-3 top sarımsak

d- Yarım kilo havuç. 

e- Soğan

f- Karabiber

g- Taze kekik

h- Çam yaprağı

t- Tuz.

KUZU TANDIRI TARİFİ

 Kuzu tandırının yapılması için tarifi; Taze kesilmiş kuzu etimizi dört eşit parçaya ayıracağız.  Tam etli kısmı büyük büyük dilerek içine sıvı girecek şekilde keseceğiz. Etimizin üzerine ince doğradığımız taze kekik ve cam yaprakları ve baharatları iyice karıştırarak etin etrafına iyice süreceğiz.  Karışımı iyice ete sürdükten sonra karabiber ve tuz da ilave ederek etimizi bir süre beklemeye alacağız.    

Ayrı bir kazanın içine domates soğan ve patatesi doğrayarak içine atacağız.

Türkmen ekmeğinin pişirildiği tandırın içine bolca odun koyarak iyice yakacağız. Ateşin harareti biraz düştükten sonra karışımı hazırlanan kazanı ateşin üzerine yerleştireceğiz.

Daha sonra tandırın ağzına kalın bir demir ile önceden hazırladığımız eti asacağız. Etin suyu alttaki domates soğan havuç ve patatesten oluşan karışımın üzerine gelecek şekilde etimizi asacağız.   

Etimizi astıktan sonra, tandırın üzeri de güzelce kapatılacak. Hiçbir yerinden buhar dahi çıkmayacak şekilde temiz bir çamur ile kapatılacak. 

Yaklaşık 75-90 dakika kapalı tutulan tandırımızın eti de nar gibi kızarır ve pişecektir. Etimizi almak için üzerini kapattığımız tandırın kapağını itina ile alacağız. Etimizi dağıtmadan bir tabağa alacağız. Etin suyu ve yağının biriktiği soğan havuç domates karışımının üzerine akan et suyu da çorba kıvamında olacaktır.

Çorba kıvamındaki et suyumuzu da alarak servis edeceğimiz tabaklara etlerle birlikte sunum yapabiliriz.

Ayrıca ete bir başka tabaklarda da verebiliriz. Sunumda birde sıcak Türkmen ekmeği ile ikram edilmesi tavsiye edilir. 

Keçi etinden yapılan Ovlak tandırı da yapılar. Bu da aynı şekilde yapılmaktadır. Sadece adı ovlak tandırlaması olur.

(Derleyen: M. Osman Mahdum)

 

TÜRKMEN ÇÖREK (TÜRKMEN EKMEK)

Öncelikle Türkmenler sofradaki ekmeğe büyük saygı duyar. Ekmeğin büyük bir nimet olarak gördüğü Türkmen sofranın tacı olarak bakılmakta ve o denli saygı gösterilmektedir. 

Türkmen sofrası serilir serilmez ilk önce mutlaka sıcak ekmek konur. Hatta sofranın içine dolayarak getirilir.

Bir misafir geldiği zaman veya ilk ikram edildiği zaman mutlaka tuz ve ekmek tadımlık bir şekilde ikram edilir. Bu gelenek atalarımızdan gelen bir milli ananedir. Ancak şimdiki kuşak buna çok dikkat etmezler.

EKMEĞİN YAPILIŞ TARİFİ

Gelelim şimdi ekmeğimizin yapılışına, önce un seçeceksin. Unu daha sonra eleyeceksin. 35/40 derece ılık su hazırlanacak. Hamur hazırlayacağımız büyük leğene, çanak veya büyük bir camda hazırlanan ılık suya bir miktar tuz atılması gerekiyor. Yapacağımız ekmeğe göre un ve hamur mayası atılacak. 

Güçlü bir bilekle yoğurulan hamur, belli bir kıvama geldikten sonra biraz ılık bir yerde 1,5 veya 2 saat muhafıza edilecek. Hamur belli bir kıvama geldikten sonra, leğenden alınarak yapacağımız ekmek veya çöreğe göre keseriz ve yaymaya başlanır.

Önceden hazırlanan TANDIR, ekmek için kıvama gelene kadar yakılır. Tandırın içi kırmızı bir kıvam aldığı zaman ekmek yapmaya hazır olduğu görülür.

Tandırın ateşi biraz korların ve hararetinin düşmesi sağlanır. Harareti kıvama geldiği zaman, yapacağımız ekmeğin arkası tutmaması için tandırın iç yüzeyine biraz tuzlu su ile serpilir. Hazırlanan ekmek hamurları ve çörek hamurları sırası ile ustalıkla tandıra yapılır.

Ekmek nar kıvamına gelmeden tuzlu su ile ekmeğin yüzüne biraz serpilir. Bu yaptığımız teknik ekmeğin nar kızarıklığında olması ve lezzetinin artmasına yardımcı olacaktır.  

Ekmekler piştikten sonra ekmeğin arka kısmına bıçakla sürtülerek tandırdan kalan taş toprak kırıntılarından temizlerin.

Ekmek biraz soğuduktan sonra deste yapılarak muhafıza edeceğimiz saçağa dolar koyarız. Ekmeğin muhafıza edileceği yer de serin ve nem almayan bir yer olmasına özen göstermeliyiz. 

Ayrıca içine katkı maddeler katılar yapılan ve pişiriliş şekline göre adlandırılan 6 çeşit Türkmen ekmek çeşidi bulunmaktadır. 

Bunlar: 

1- Türkmen Nan (Ekmek) 

2- Gatlakli Nan 

3- Petir Nan 

4- Sütlü Çörek 

5- Etli Çörek 

6- Kedili (Kabaklı) Nan yani Kabaklı ekmek.

(Derleyen: M. Osman Mahdum)